(Vergeten
bevrijding)
Mijn
werk is geïnspireerd op de historie van het gebied waar de Duursche
Waarden onderdeel van uit maakt.
De
IJssel speelt sinds jaar en dag een enorm belangrijke rol in het
gebied dat nu de Duursche Waarden heet.De
Hanze en de daarbij behorende Hanzesteden zijn in de middeleeuwen
ontstaan. Steden die lagen in het Oversticht (nu; Overijssel) zoals
Deventer en Zwolle maar ook steden in Gelre (nu; Gelderland). Het
wegennetwerk moest nog ontwikkeld worden en dat maakte de IJssel tot
een heel drukbevaren waterweg tussen de Hanzesteden en de Zuiderzee.
Het
is bekend dat ter hoogte van de steden al in de middeleeuwen een
veerdienst over de IJssel was. Maar al in die tijd was er ook ter
hoogte van Veessen een veerdienst. De oudste vermelding van een
veerdienst stamt uit 1379 en heeft het over een “veerschip”.
Napoleon
Bonaparte, had zichzelf in 1804 tot keizer van Frankrijk had
uitgeroepen en heeft in 1810 de Nederlanden bij het keizerrijk
Frankrijk ingelijfd. Echter
op 10 november 1813 staken Kozakken ter hoogte van Nordhorn, in
Duitsland, de Nederlandse grens over om ons land te bevrijden van de
Franse bezetter.
De
kozakken trokken van oost Nederland naar het zuiden om de Fransen
richting Frankrijk te drijven. Al twee dagen later stonden de eerste
kozakken al voor de IJssel.
Strategie:
de Fransen zo snel mogelijk over de IJssel jagen en doorstoten tot
Parijs.
Deventer
was een stad vol Franse soldaten. De stad werd omsingeld en de
Kozakken konden hierdoor de brug over de IJssel niet gebruiken.
Ter
hoogte van de Duursche Waarden, bouwden zij een schipbrug met
beurtschepen. Ze gebruikten takken om de gladheid tegen te gaan op
deze brug. Ze moesten tenslotte met alle kleine paardjes ook over
kunnen steken. Deze
brug heeft een belangrijke rol gespeeld bij de bevrijding door de
kozakken. De
schipbrug heeft er alleen tijdens de periode dat de kozakken daar
gelegerd waren gelegen. Dat was maar kort want op 21 mei 1814 was
Nederland van de Fransen bevrijd.
Het
is bijna een ‘vergeten bevrijding'. Het vermoeden is, dat dat komt
dat omdat de bevrijding begon in Noord en Oost-Nederland, een wat
minder belangrijk gebied. Toch lieten ze een grote indruk achter, de
supersnelle bewapende steppesoldaten van Russische voorouders die
zich al twee eeuwen eerder vermengden met Tartaren en Mongolen.
Later
is er nog een voetveer geweest met een boot voor zo’n 20 personen,
die dienst deed vooral voor werknemers van de steenfabriek in
Fortmond die een belangrijke werkgever was voor arbeiders aan beide
zijden van de IJssel. Met het sluiten van de fabriek, in de
zeventiger jaren in de vorige eeuw, verdween ook deze veerdienst. Tegenwoordig
is er tijdens de zomermaanden een voetveer met de naam
‘Kozakkenveer’.
Met
mijn werk wil ik weergeven dat de Kozakken een heel belangrijke rol
hebben gespeeld. Op
(inter)nationaal niveau maar ook zeker op lokaal niveau. Dat zij met
relatief weinig, zeer strijdbare, manschappen met een enorm
doorzettingsvermogen zich hebben ingezet voor een land ver van hun
thuisland.
In
de tijd waarin vredes- en veiligheidsmissies niet vanzelfsprekend en
aan de orde van de dag waren.
Hiermee
wil ik ook aandacht vragen voor de ‘vergeten bevrijding’ in eigen
regio. Bevrijding, een woord dat door de jaren die volgden op de
Franse tijd, een woord van belang is geworden.
Iedere
bevrijding is tenslotte een bevrijding van belang.
Reacties
Een reactie posten